AMSTERDAM – Artsen van het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam hebben, als eersten ter wereld, een gemotoriseerde en zich zelf ontvouwende hartklepprothese geplaatst. Zij deden dat bij enkele oudere patiënten met een levensbedreigende vernauwing van hun aortaklep. De patiënten waren tijdens de behandeling volledig bij kennis.

Zonder deze nieuwe klepprothese zouden de levensvooruitzichten van de inmiddels vijf behandelde patiënten nog slechts beperkt zijn geweest. De helft van deze categorie hartzieken met een ernstig verkalkte hartklep (’symptomatische aortaklepstenose’), overlijdt – onbehandeld – binnen twee jaar; 20 procent sterft binnen vijf jaar.

Volgens de interventiecardiologen dr. Jan Baan en dr. Karel Koch, die de bijzondere hartklepplaatsing verrichtten, gaat het de betrokken patiënten intussen goed. De vijf, in leeftijd variërend van 78 tot 90 jaar, verbleven slechts één tot twee nachtjes in het ziekenhuis. Het AMC heeft enkele weken gewacht met het bekendmaken van deze hartklepprimeur, totdat zekerheid bestond over herstel en conditie van de behandelde patiënten.

Hun toestand was te precair om een openhartoperatie te ondergaan. Met een elektromotortje in het bedieningshandvat van het nieuwe klepsysteem werd daarom bij hen de biohartklep ingebracht, met een katheter via de lies naar de plek van de te vervangen hartklep. Dat is een implantatieweg, een dotterachtige methode, die inmiddels al een jaar of tien bij veel typen hartkleppen wordt verkozen wanneer patiënten niet in aanmerking komen voor klassieke chirurgische klepvervanging. Dit omdat dit het minst belastend is voor de patiënt. Vaak zijn patiënten al na enkele uren weer mobiel.

De nieuwe zichzelf ontplooiende biologische hartklep is, aldus dr. Jan Baan, makkelijk in de juiste positie te brengen. „Een stabiele en nauwkeurige plaatsing is mogelijk dankzij het gemotoriseerde implantatiesysteem. De procedure is daarmee een stuk eenvoudiger voor de cardioloog en prettiger voor de patiënt.”

„Een verkalking van de aortaklep, die zich soms ook richting hartkamer uitstrekt, is een kenmerkende ziekte van de oude dag”, stelt interventiecardioloog dr. Karel Koch. „De groep patiënten die in aanmerking komt groeit dan ook sterk. Het zijn mensen die door diverse omstandigheden niet in aanmerking komen voor chirurgie.”

De praktijk in veel ziekenhuizen is dan ook dat een groot aantal patiënten, vanwege hun hoge leeftijd of bijkomende medische aandoeningen, wordt afgewezen voor een chirurgische klepvervanging. De nieuwe hartklep ’kijkt’ niet naar leeftijden.

„Wij vinden 78 jaar zeker niet oud”, zeggen de twee cardiologen. Dr. Koch: „Want dát is de leeftijd van een van de twee eerste patiënten, die zowel met een aortaklepverkalking kampte als met een heupprobleem. Er is toen besloten hem eerst een nieuwe hartklep te geven en dán pas de heupoperatie aan te gaan. In de tussentijd van zes weken kon zijn hart aansterken en is hij daardoor in een betere conditie voor het binnenkort ondergaan van de heupoperatie.”

Kortademig

Aortaklepstenose is de meest voorkomende hartklepziekte die bij één op de acht 75-plussers voorkomt in matige tot ernstige vorm. Er treden niet altijd symptomen op, maar meestal is er sprake van kortademigheid, vermoeidheid bij inspanning en pijn op de borst of duizeligheid. De aortaklep opent niet goed meer, waardoor er onvoldoende zuurstofrijk bloed het lichaam in wordt gepompt.

Klepimplantatie kan bemoeilijkt worden door de noodzaak tevens een blijvende pacemaker te plaatsen: dat hangt samen met de omvang van de verkalking in de richting van het prikkelgeleidingssysteem van het hart. Dit risico zou bij de nieuwe klep heel laag zijn.

Koch en Baan verwachten vooralsnog per jaar 30 tot 60 van deze gemotoriseerde Tavi-hartkleppen (Transcatheter aortic valve implantation) te kunnen plaatsen. Naar schatting krijgen per jaar in de 14 Nederlandse hartcentra 2200 tot 2400 mensen een nieuwe hartklep via een kathetermethode, in het AMC zijn dat er 280 à 300.

Beelden zijn te zien via Video

Bron: De Telegraaf, 23-04-2018