De cartoons van vaatchirurg Michiel Voûte vinden gretig aftrek.

Michiel Voûte wil met eenvoudige animaties het begrip van patiënten bevorderen. Hij heeft al dertig video’s gemaakt en krijgt positieve reacties.

Jonge vaatchirurg Michiel Voûte maakt zelf animatiefilmpjes om zijn patiëntenvoorlichting te ondersteunen. Andere specialisten kunnen ze nu ook inzetten. ‘Geschreven voorlichting is vaak inadequaat, zeker voor de grote groep mensen met weinig opleiding.’

Wacht, ik zal het even voor u uittekenen.’ Vrijwel iedere arts zal op zeker moment tijdens een consult iets op een tissue of kladje krabbelen om zijn uitleg te ondersteunen. Een poppetje, een lichaamsdeel, delende cellen. Een vaatchirurg zal doorgaans een versimpelde anatomie of een proces tekenen: pijltjes en buizen, verstopte ‘wegen’ die een omleiding nodig hebben. Ook Michiel Voûte (38) begon daarmee met zijn patiënten. Het was altijd al zijn hobby om te tekenen en ‘grafisch bezig te zijn’, niet alleen thuis met zijn kinderen. Hij is maar autodidact, zegt hij zelf. Gaandeweg kreeg hij er steeds meer aardigheid in om ingewikkelder zaken in simpele beeldtaal uit te leggen. Zo is hij vanaf komende maand ook cartoonist voor het blad van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde – maar dit terzijde.

Bij zijn promotie – vijf jaar geleden – over een vaatchirurgisch onderwerp, besloot Voûte de gebruikelijke ‘lekenuitleg’ geheel in de vorm van cartoons te doen. ‘Mijn hoogleraren vonden het ludiek, maar voor mijn familie en vrienden, waarin niet veel artsen zitten, was dat een uitkomst. Ze zeiden achteraf dat ze daardoor zelfs de wetenschappelijke verdediging van mijn proefschrift grotendeels konden volgen. Wat mij betreft was het zaadje geplant: ik wilde verdergaan met mijn cartoons en die meer patiëntgericht maken’, vertelt Voûte via Skype.

Proefdraaien

Hij maakte cartoons van een aantal ziektebeelden en zette die op film; dat materiaal plaatste hij op zijn zelfgebouwde website. ‘Die filmpjes gebruikte ik af en toe tijdens het spreekuur in het Franciscus Gasthuis in Rotterdam, waar ik mijn opleiding volgde. Dat was best leuk, maar meer dan proefdraaien was het nog niet.’

Na afronding van zijn specialisatie, afgelopen zomer, heeft Voûte zijn missie serieuzer opgepakt. ‘Er valt veel te verbeteren op het gebied van voorlichting. Geschreven voorlichting is vaak toch inadequaat, zeker voor de grote groep mensen met weinig opleiding. We hebben meestal te maken met wat oudere mensen, 65-plus. En die generatie is gewend te doen wat de dokter zegt. Het is al eerder gebleken dat mensen tijdens een consult niet alle informatie oppikken. Alle reden om daar iets aan te doen.’

Hij nam contact op met de Nederlandse Zorgautoriteit en vroeg wat de meest aangemaakte dbc’s zijn op het gebied van vaatlijden. ‘Er zijn zeven hoofdtakken, waar 90 procent van de patiënten mee komt. Van boven naar beneden gaat het om: halsslagadervernauwing, aneurysma, etalagebenen, kritische ischemie, diabetische voet, – en dan als zijstapje dialysefistels en spataders. Daar besloot ik me op te richten.’

Begrip bevorderen

Samen beslissen met de patiënt wordt overal in de zorg een speerpunt, zegt Voûte. ‘Maar’, voegt hij toe, ‘een voorwaarde voor “samen beslissen” is dat je wel min of meer over dezelfde informatie beschikt. Het is belangrijk dat je je dat als arts realiseert. Deze animaties zijn daarbij een hulpmiddeltje.’

Na het maken van de animaties, ging er nog een communicatieslag overheen. Klopten de stijl en de tone of voice? Kon het misschien nóg simpeler, met nóg effectiever taalgebruik? Hij vroeg een taalkundige mee te kijken. ‘Ik wil graag dat iedereen kan begrijpen waar het over gaat. De angst en spanning waar mensen last van hebben tijdens een consult, maken immers dat ze nog minder in staat zijn om de uitleg op te slaan. Eerder is de relatie vastgesteld tussen gezondheidsvaardigheden en een betere uitkomst. Als je de gezondheidsvaardigheden opkrikt, is het idee, dan kun je de uiteindelijke uitkomst ook verbeteren. Ik geloof dat als iemand echt begrijpt waarom hij cholesterolverlagers krijgt, de kans groter is dat hij vervolgens ook zijn leefstijl wil aanpassen. Met een eenvoudige animatie kun je dat begrip bevorderen. Ik geloof echt dat dit beter werkt dan folders.’

Early adopter

Op dit moment wonen Michiel Voûte, zijn vrouw en hun twee jonge kinderen in Australië. Hij doet een fellowship in Sydney om zich verder te bekwamen in het endovasculaire werk. ‘Ons vak is aan het veranderen en het leek me goed om nieuwe technieken bij te leren.’

Vlak voordat hij afreisde, heeft hij ziekenhuizen benaderd met zijn inmiddels dertig video’s. Ook presenteerde hij ze op een aantal congressen. ‘Zorgverleners reageerden positief, zorgmanagers gematigd positief omdat ze dan natuurlijk dingen moeten veranderen. Soms hebben ziekenhuizen al vergelijkbare initiatieven lopen, daar kan ik natuurlijk alleen maar blij mee zijn.’

‘Ik ben benieuwd wat het effect is op patiënten’

Eén van de enthousiaste reacties kwam vanuit het Tergooi ziekenhuis. Het medisch-specialistisch bedrijf daar ontpopte zich als early adopter en gaat de video’s bij wijze van pilot gebruiken bij patiënten met vaatproblemen. De video’s zijn inmiddels in het ‘Tergooi-jasje’ gegoten, de afdeling Communicatie onderzoekt hoe het op de website is te plaatsen. ‘Want het moet ook voor patiënten makkelijk vindbaar zijn. Vervolgens gaan ze meten wat het effect is op patiënten. Ik ben nu al benieuwd en kijk uit naar de resultaten.’

Bron: MedischContact.nl