Inleiding

Het diagnosticeren van een thoracale aortadissectie (AD) is een grote uitdaging. Waarom? Omdat de bevindingen bij anamnese en lichamelijk onderzoek aspecifiek zijn. Ze kunnen passen bij een veelvoud aan pathologie, waarvan het meeste ook nog eens veel vaker voorkomt. Onderzoeken noemen miss rates van 1 op de 6! Dit is onacceptabel en dit moet beter. Maar hoe?  

Je kan niet iedereen met pijn op de borst  door de CT trekken. Je moet het doen met je klinische blik, anamnese en lichamelijk onderzoek. Maar welke items zijn hierbinnen nou écht van betekenis? Links-rechts verschil in bloeddruk? Hypertensie in de voorgeschiedenis? Een normale X-thorax? En welk aanvullend onderzoek helpt je nu echt? Je leest het in deze blogpost.

Plotse, zeer heftige pijn op de borst: de thoracale aortadissectie is de subarachnoïdale bloeding van de torso 

Waar je op moet letten

Hypertensie vergroot de kans op een AD
Met hypertensie in de voorgeschiedenis is de kans op een AD significant hoger, maar het is weinig specifiek. Er zijn veel meer mensen met hypertensie die nooit een AD krijgen. Hetzelfde geldt voor de ziekte van Marfan, maar dat komt maar heel zelden voor in de algemene populatie (0.02%). Aortachirurgie verhoogt de kans op het krijgen van een AD én 40% van de patiënten met AD heeft dit in de voorgeschiedenis. 
Wees dus extra alert bij een patiënt met verdenking AD en deze risicofactoren.

Plotse pijn is het meest voorkomende symptoom
Pijn is het meest voorkomende symptoom van een AD. Het typische schoolboekenbeeld daarbij is plotse, scheurende pijn tussen de schouderbladen. Maar klopt dat ook?

Ja, dat klopt. Als dit symptoom aanwezig is, dan is de positief voorspellende waarde voor het hebben van een AD heel hoog. Helaas komt dit typische beeld weinig voor. Echter, onderzoek laat zien dat wanneer er expliciet naar gevraagd werd, 60% van de patiënten toch scheurende pijn heeft ervaren.

Mensen omschrijven de pijn vaak als ‘de ergste ooit’ of ‘zeer hevig’. Daarnaast begint de pijn vaak plots. Zowel de grote hevigheid als het plotse beging hebben een hoge sensitiviteit (90%). Dat betekent dat bij het ontbreken van deze symptomen  de kans op een AD klein is.